Kaliteli Bir Yaşam İçin Uykunun Önemi

Uyku vücudun fiziksel ve zihinsel olarak dinlenmesini ve yenilenmesini sağlayan biyolojik bir süreçtir.Günlük uyku süresi insandan insana ve yaşa göre değişmektedir. Yenidoğanlarda uyku süresi yaklaşık 18 saat kadar iken, 5-12 Yaş döneminde ihtiyaç duyulan ortalama süresi 11-13 saate düşer. Yetişkinlerde ise ortalama 7-9 saat uyku süresi yeterlidir.. Uyku süresinin önemi kadar, kalitesi de önemlidir. (ref 7)

Uykunun Önemi

Araştırmalara göre uyku kalitesi iyileştikçe yaşam kalitesi olumlu etkilenmektedir. (ref 8)

Hafıza ve kognitif performansı arttırır.
Kilo alma riskini, vücut kitle indeksini düşürür.
Daha az kalori alımına yardımcı olur.
Atletik performansı arttırır.
Kalp hastalığı riskini azaltır.
Duygusal ve sosyal zekayı arttırır.
Depresyon riskini azaltır.
İnflamasyonu azaltır.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.

Uykusuzluğun Nedenleri

Araştırmalara göre uykusuzluğa neden olan bir çok farklı etken bulunmaktadır:

Düzensiz uyku programları
Yaşam tarzı
Ruh sağlığı bozuklukları
Fiziksel hastalık veya ağrı
Kullanılan ilaçlar
Nörolojik problemler
Spesifik uyku bozuklukları
Yaş
Hamilelik

gibi sebepler uyku kalitenizi etkileyebilir. Uyku problemleri yaşayan kişilerin sağlık profesyonelleri ile uykusuzluğun altındaki nedeni tespit ederek kaliteli uyku düzeni sağlaması önemlidir. (ref 9)

Melatonin Döngüsü

Sirkadiyen ritim dünyanın kendi ekseni etrafında yaklaşık 24 saat süren dönüşünün canlılar üzerinde oluşturduğu biyokimyasal, fizyolojik ve davranışsal ritimlerin tekrar edilmesidir. Sirkadiyen ritim içerisinde vücudumuzda farklı hormonlar etkinliğini artırır. (ref 10) Melatonin, insanlarda uyku uyanıklık döngüsü dahil olmak üzere sirkadiyen sistemde önemli bir rol oynar. Melatonin üretimi, gece periyodunun ortasında maksimuma ulaşır. (ref 11)
Melatonin beynimizde yer alan epifiz adlı salgı bezinden üretilen bir hormondur. Epifiz bezinde melatonin hormonun üretilip salgılanması işlemi, günlük zaman dilimine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu anlamda, ışığın yoğun olduğu gündüz saatlerinde gözlerin ışığı algılamasına bağlı olarak epifiz salgısı azalırken; ışık yoğunluğunun azaldığı gece saatlerinde, karanlığın hâkim olmasıyla birlikte melatonin üretimi artar ve etkisini gösterir. Kişinin uyku alışkanlığına bağlı olarak kandaki melatonin düzeyi değişkenlik gösterebilir. (ref 12)
Melatonin üretimi doğrudan ortam aydınlatması ile ilişkili olduğundan, melatonin seviyesinin maksimuma çıkarılabilmesi için yatak odasının karanlık olması; telefon, tablet ve bilgisayar gibi mavi ışık yayan cihazların yatmadan önce kullanılmaması ve gerekirse uyku gözlüğü kullanılması yararlı olabilir.

Kaynakça